EEG (Elektro-ensefalografi)

Beyin elektrik dalgalarının saptanması için kullanılan bir testtir. Elektrod denilen kablolarla kafa üzerindeki çok sayıda noktadan kayıt alınır. Kalp elektrosuna (EKG) benzetilebilir. Çok daha düşük voltajdaki akımların kaydı yapılmaya çalışıldığından teknik olarak daha itina gerektiren ve genelde daha uzun kayıt yapılan bir işlemdir.

EEG kullanımları:

Epilepsilerin tanı ve takibi
Yaşa uygun serebral elektrik olgunlaşmanın değerlendirilmesi
Psikiyatrik bazı değerlendirmeler
Nadir bazı rahatsızlıklar (SSPE, intoksikasyonlar)

EEG nasıl uygulanır?

Kafada, saçlı deri arasında EEG elektrodlarının yerleştirileceği noktalar uluslarası 10-20 sistemine göre ve tercihen ölçülerek belirlenir. Daha sonra genelde 20 kadar elektrod yapıştırılır. Günümüzde artık yaygınlaşmış dijital sistemlerde bulunan 32 kanaldan faydalanmak için 32 elektroda kadar rutin kayıt noktası arttırılabilir. Kayıt esnasında ise hastanın rahat bir ortamda olması ve isteğe göre uyku ile uyanıklık dönemlerinin görülmesine çalışılır. Genellikle aralıklı ışık uyaran ve hızlı nefes alıp verme şeklinde ek aktivasyon yöntemleri rutin olarak kullanılır.

EEG süresi ne olmalı?

Beyin elektrik dalgaları uykuda, uyanıklıkta ve uyanıklıktan uykuya geçiş dönemlerinde farklılıklar gösterir. Belli dönemlerde hastalıklara ait bulgular daha bariz görülür veya hiç görülmez. Dolayısıyla ideal bir EEG incelemesinde bütün bu dönemlerin görülmesi hedeflenmelidir. Fakat yoğun hasta koşulları söz konusu olduğundan birçok kurumda 15-20 dakikalık sadece uyanıklık veya uyku ile yetinilir. İdeal olarak bir saatlik uyku ve uyanıklığın gözleneceği bir kayıt tercih edilir. Daha uzun, gece boyu veya 24 saatlik kayıtlar da kullanılabilir fakat bunlar hastane yatışı gerektiren ve özellikle kooperasyonun kolay olmadığı incelemelerdir.

Nöbet sonrası EEG zamanlaması?

Nöbetten hemen sonraki saatler ve hatta günler içinde EEG bulguları baskılanmış olabilir. Dolayısıyla birçok hekim tarafından bir süre bekleyip sonra EEG çekilmesi önerilir. Buna karşılık, bu erken dönemdeki bulgular bazı hastalardaki tek saptanabilen bulgu olabilir. İdeal olarak hem erken hem de geç dönemde EEG görülmesi faydalı olur. Fakat uygulamanın pratikliği ve maddi açılardan bu iyi bir seçenek değildir. Hastanın uygun olduğu en kısa zamanda testin yapılması tarafımızdan önerilmektedir.

Çocuk EEG'sinin farkları nelerdir?

Rutin bir uyku ve uyanıklık EEG'si hazırlık süreleriyle yaklaşık 2 saat kadar sürer. İlk yarım saatte elektrotlar yapıştırılır. Küçük çocuklarda elektrotları yapıştırmak için collodion (cilde zarar vermeyen bir yapıştırıcı) kullanılır. Çünkü küçük çocuklar yapıştırma esnasında çok hareket ederler ve bazen de elektrotları çekip çıkarmak isteyebilirler. Elektrod yapıştırma can yakıcı bir işlem değildir. Fakat küçük çocuklar yatmak zorunda kalacaklarından bir miktar ağlayabilirler. Koopere olabilen çocuklarda ise bu elektrod yapıştırma daha rahat geçer. Sadece iletiyi sağlayan bir krem ile elektrodlar erişkinlerdeki gibi tutturulur.

EEG'nin bir zararı var mı?

EEG sırasında sadece beyin elektrik dalgalarının kaydı yapılır. Vücuda elektrik verilmez. Bazı kooperasyonun güç olduğu ufak çocuklarda veya otistik/retarde çocuklarda kayıt ve özellikle elektrodların yapıştırılması zahmetli geçebilir. Buradaki ağlamaların psikolojik etkisi aileleri tedirgin edebilir. Fakat genelde ailenin ve uygulamayı yapan teknisyenin rahat ama kararlı tavırları çocuktaki kooperasyonu arttırır.

Başka elektrod bağlama yöntemleri yok mudur?

Ufak çocukların kooperasyonundaki güçlük ve yavaşlık dolayısıyla değişik bantlar ve kafaya geçirilebilen bone gibi sistemler geliştirilmiştir. Fakat, bu sistemlerde de hareketli çocuklarda tüm elektrodlar birden yerinden oynayabileceğinden güvenilir kayıt sıklıkla mümkün olmaz. Ayrıca, uzun kayıtlarda bone gibi sistemlerle kooperasyon yine zor olmaktadır. EEG laboratuarlarımızda (Muayenehane, Alman Hasanesi ve Özel GOP Hastanesi) bu yöntemler denenmiş ve klasik yöntem kullanımına karar verilmiştir.

Çocuğu uyuttuktan sonra EEG olmaz mı?

Çocuk doğal olarak veya ilaçla uyutulup EEG kaydına başlanabilir. Bu uygulama uyanıklık ve uykuya geçiş dönemlerinin görülmesini engeller ama hiç koopere olamayan bazı çocuklarda zorunluluk olabilir. Uyutmak için verilecek ilaçların EEG aktivitesini baskılayan ilaçlardan olmaması önemlidir.

Video-EEG niçin kullanılır?

EEG sırasında eşzamanlı video kaydı yapılması da artık rutin uygulamalar arasına girmeye başlamıştır. Burada amaç daha çok şüphelenilen bazı hareket veya nöbet benzeri durumlarda eşzamanlı EEG değişiklikleriyle karşılaştırıp karar verebilmektir. Ayrıca, bazen beklenilmediği halde karşılaşılabilecek bazı hareketlerin EEG ile ilişkisini netleştirmede faydalı olur.

Çocuk EEG yorumu farklı mı?

Çocuklukta, özellikle bebeklikte ve erken çocukluk dönemlerinde yaşla değişen elektrik aktivite özelliklerinin tanınması ve bunların sorun olarak görülmemesi gerekir. Bu da ancak EEG'de uzmanlaşmış çocuk nörologları tarafından yapılabilir. Tersi söz konusu olduğunda bazı normal elektrik dalgalanmaları kolaylıkla yanlış değerlendirilip, teste alınmış kişi ile ilgili, öyle olmadığı halde, epilepsisi olduğu şeklinde bir yoruma gidilebilir.

Çekim öncesi dikkat edilecekler?

EEG çekiminden bir gece önce çocuk uykusuz bırakılır. Bunu sebebi ise çekim sırasında çocuğun yarım saat kadar uyumasının istenmesidir. Saçının temiz olmasında fayda vardır. EEG voltajları çok düşük olduğundan jöle, kir/yağ gibi bazı maddeler kayıt kalitesini çok etkiler.

Uyku EEG'si istendi, uyumazsa test geçersiz midir?

Uykuyu sağlamanın olmazsa olmaz koşulu, genellikle, çocuğun iyice uykusuz bırakılmasıdır. Buna rağmen uyuyamayan çocuklara 'chloral hidrat' gibi ilaçlar verilerek uyku sağlanabilir. Fakat bazen yine de çocukların uyutulması mümkün olmayabilir. Çoğu zaman uzun bir uyanıklık kaydı da yeterli bilgi sağlar. Ama kimi durumlarda EEG'nin yeniden yapılması gerekebilir.

Adresimiz | Bize Yazın | Biz ve Konsültanlarımız | Site Eskileri

Internet Kaynakları | Fizyoterapistler | EEG Teknisyenleri | Bilimsel Toplantılar | Bilimsel Çalışmalarımız