Epilepsi tekrarlayan nöbetlerle seyreden bir grup hastalıktır. Sara ve epilepsi eş anlamlıdır. Hastada tekrarlayan nöbetler bariz gözlenmişse klinik değerlendirme ile tanı konulabilir.
Epilepsi (sara) tek bir hastalık değildir. Çok çeşidi tanımlanmıştır. Nöbetlerin başlangıç yaşı ve nöbet tiplerine göre bu epilepsi tiplerinden hangisinin olduğuna karar verilir. Nöbetler bazen irkilme, dalma, şuur bulanıklığı gibi hafif olabilir. Daha tipik olarak olarak nöbette tam şuur kaybı, kasılmalar, çene kilitlenmesi, gözlerde dikilme görülür.
Epilepsilerin sebepleri de çeşitlidir. Bazıları beyin hasarlarının sonucu (doğum, felç veya travma sonrası), bazıları tümör veya damar yumağı gibi yapısal sorunlardan, çoğunluğu ise genetik (“bünyesel”) sebeplerdendir.
Epilepsi (Sara) tanısı nasıl konur?
Ailenin nöbete dair gözlemleri en önemli tanı aracıdır. İyi tarif edilen ve tekrarlayan nöbetler bir uzmanın sara tanısı koyması için yeterlidir. EEG tetkiki beyindeki biyoelektrik dalgaları göstererek tanıda yardımcı olabilir. Görüntüleme (MRI, BT) ve kan tetkikleri sebepleri araştırmak için gereklidir, tanı koydurucu spesifik testler değildir.
Epilepsi (Sara) tedaviyle iyileşir mi?
Nöbetlerin tekrarlamasının ilaçla kontrol edilmesiyle, epilepsinin geçtiği gözlenmiştir. Birçok çocukta hayat boyu tedavi gerekmez, ama tedavi birkaç sene sürebilir. Nöbetlerin tekrarlaması tedavi süresini uzatır. Bazı sara çeşitleri ise ergenliğe doğru kendiliğinden iyileşir.
Saralı çocuklarda nelere dikkat etmeli?
Sara tedavisi yapılan çocuklara, doktorun özellikle belirttikleri dışında kısıtlama yapılmaz. Okul ve ev ortamında normal yaşantılarını sürdürebilirler. Özel korumacı bir yaklaşım gereksiz, hatta yanlıştır. Korkuların, stresin ve yorgunluğun nöbetlere yol açtığı genelde doğru değildir. Ancak uykusuzluk nöbet oluşumunu kolaylaştırabilir. Nöbetlerin uykudayken olup duyulmaması pek olası değildir. Çok kaygılanılıyorsa odadan odaya diafon sistemi ile tedbir alınabilir. Çocukla beraber yatmaya başlamak psikolojik gelişimi olumsuz etkileyebilir.
Sara hastası özürlü müdür?
Sara, halk arasında çok korkutucu bilinmekle beraber, özellikle çocuklarda tedaviye iyi yanıt verir. Zeka ve öğrenme sorunları ufak bir grup hastada görülür. Tedavinin aksatılmaması, ilaçların ihmal edilmemesi önemlidir.
Havale veya sara kavramlarından korkmak yerine bu konudaki bilgisizliği ve yanlış inanışları gidermek çok önemlidir. Bunun için ailenize, çocuğunuza ve çevrenize açıklama yapmaktan kaçınmayın, gerektiğinde uzmanlara danışın.
