Anasayfa
Sık Görülen Sorunlar
Sayfa
İçindekiler:
- Nöbetler/Havaleler
- İrkilme
- Katılma
- EEG
- Epilepsi Tedavisi
- Çeşitli Testler, Bulgular
- Baş ağrısı
|
Sık Sorulan Sorular
Nöbetler/Havaleler Çocuğumun dalmaları oluyor. Bunların dalma nöbeti mi yoksa basit dalma mı olduğunu nasıl ayırt edebilirim?Nöbet
gibi olan dalmalar rahatsız edici bir fizik uyaranla dahi sonlanmayan
dalmalardır. Dokunma, dürtme, hafifçe saçını çekme gibi uyaranlarla
dalmanın bölünmesi, nöbet olmadığını düşündürür.
Çocuğumda irkilme, sabit bakma, ağız şapırdatma gibi hareketler gözlemliyorum. Bunlar nöbet olabilir mi? Çocuklar
uykulu iken basit uyku irkilmesi veya dalgınlaşma gibi hareketler
yapabilir. Heyecanla olan ürpermeler de bazen dikkat çeker. Tek başına
ağız şapırdatma da nöbet olarak düşünülmemelidir. Uyaranla bu
hareketlerin durdurulabilir olması nöbet ihtimalinden uzaklaştırır.
Yine de şüpheli durumlarda, video kaydıyla, bir çocuk nöroloğuna
gitmeniz iyi olur.
Nöbet veya havale anında beyinde hasar kalır mı? Kısa
süren nöbetlerde beyinde hasar kaldığı kabul edilmez. Fakat uzun
nöbetlerde (30 dakikayı aşan) düzenli solunum olmamasına da bağlı
sorunlar çıkabilir. Uzamış bir nöbetteki hastanın bir an önce
hastaneye götürülmesi doğru olur.
Nöbet/Havale sırasında çocuklar dilini yutar mı? Nasıl müdahale etmek uygundur?Nöbet
sırasında çene ve dilde kasılmalar olur. Çene kasları çok güçlü
kenetlendiğinden nöbet sırasında bunu kaşık veya parmakla açmaya
çalışmak yanlıştır. Dilde kasılma olabilir, dilini ısırma sık gözlenir
ama dil kopartma veya yutma olmaz. Nöbet sırasında hastayı bir yanına
yatırıp gırtlağında salya veya köpük birikmesini engellemek yeterlidir.
Çene kasları ancak nöbet bitmeye yakın gevşer ve yanlış olarak çene
açmayla nöbet bittiği düşünülür.
Erken doğan ve kafa içinde kanama geçiren bebeklerde nöbet riski nedir? EEG testi bunu saptayabilir mi?Yenidoğan
döneminde beyinde hasar gelişen bebeklerde nöbet riski vardır. Fakat bu
çocukların büyük bir kısmında EEG'de bozukluklar saptansa bile nöbet
gözlenmez. Dolayısıyla ilaç tedavisi gerekli olmaz. EEG'nin bir yaş
öncesi dönemde güvenilir bir kaydı da zordur.
Çocuğumun hidrosefali için şant ameliyatları geçirmesi nöbete yol açar mı?Hidrosefali,
beyinde su toplanmasıyla olur. Erken doğuma bağlı kafaiçi kanama
geçiren çocuklarda, ya da beyinde su geçişlerindeki tıkanmalarda
görülür. Nöbetler yine hasara bağlı olarak gelişebilir ama sık
karşılaşılan bir durum değildir.
İrkilme 15 yaşındaki çocuğumda sabah kalktığında irkilmeler oluyor ve bazen elindekileri düşürüyor. EEG normal bulundu. Ne yapmalıyız?Anlattığınız
Juvenil Myoklonik Epilepsiyi düşündürüyor. EEG testi bazen bulgu
vermeyebilir, özellikle uyku kaydı yapılmadıysa. Bunun tekrar bir çocuk
nöroloğu ile değerlendirilmesi iyi olur.
Bebeğimizde uykuda veya emerken kol ve bacaklarda atmalar, irkilmeler oluyor. Nöbet geçiriyor olabilir mi? Bebeklerde uykuda veya emerken, uykuya dalarken görülen irkilmelerin çoğu basit "uyku irkilmeleri"dir (Video: uyku myoklonusu).
Bunların özelliği değişken olmalarıdır. Bazen sağ bazen sol, bazen
ayak, bazen kol veya tüm gövde, bazen hafif, bazen belirgin birkaç
saniyelik peş peşe titreme şeklinde irkilmelerdir. Nöbet açısından
değerlendirme veya EEG çoğu zaman gerekmez. Video kaydını
doktorunuzla paylaşmanız yeterli olabilir.
Katılma Çocuğumda
ani ağlama ve ardından bayılmayla başlayan ve sonrasında birkaç saat
hafıza kaybına yol açan bir atak oldu. Çocuk nörolojisine göstermemiz
gerekir mi? Ağlama ile başlayan ataklar genelde katılma olarak
bilinir, epilepsi ile ilişkilli değildir. Yine de böyle uzamış
şuur etkilenmesi gözlendiğinde bir çocuk nöroloğu ile görüşüp, duruma
göre EEG ile nöbet geçirme eğilimini saptamak iyi olur.
Katılma nöbeti sırasında çocuğum dilini yutabilir mi? Katılmalar oksijensiz bırakıp ilerde beyin hasarı yapar mı? Katılmadan
dolayı dil yutma veya beyin hasarı gelişmesi söz konusu değildir, eğer
altta yatan kalple ilgili bir başka sorun yoksa. Katılma sırasındaki
bayılma, aslında beynin sigortasıdır. Bayılma ile beraber nefes alma ve
nabız normalleşmeye başlar. Katılma ile detaylar için tıklayın.
EEG Çocuğumda EEG bozuk dendi. Bu ileride epilepsi olacağı anlamına mı gelir? EEG
bozukluğu genelde nöbet geçirme eğilimi anlamına gelen epileptiform
dalgaların görülmesidir. EEG'de bazen yaşa uygun ritimlerin görülmemesi
ve yavaş dalgaların görülmesi de "bozukluk" olarak belirtilebilir. EEG
normal bile olsa nöbet geçiren çocuklar da vardır. Dolayısıyla testin
hastanın kliniği ile beraber değerlendirilmesi gerekir. Nöbeti olmayan
bir çocukta EEG’ye bakarak epilepsi denmesi zordur. Ayrıca, EEG yoruma
ve hataya açık bir testtir.
Çocuğumu dikkat ve okul sorunları için gören psikiyatrist EEG istedi. Bu testte bazı sorunlar rapor edildi. Ne yapmalıyız? Bazı
çocuklarda nöbet geçirme hikayesi olmasa bile EEG'de epileptiform dalga
denilen yanlış elektrik dalgalanmaları saptanabilir. Bundan hemen
tedirgin olmak gerekmez. Daha sıklıkla karşılaşılan durum ise çocuk
EEG'sinin yorumlanmasında ve çekiminde yapılan hatalardır. Testin
öncelikle bir çocuk nöroloğu gözetiminde yapılması ve yorumlanması
gerekebilir.
Çocuğumun EEG'si çok gürültülü bir ortamda
yapıldı, bu yüzden çocuk çok kıpırdadı. EEG'si bozuk çıktı. EEG’nin
gürültülü bir ortamda çekilmesi EEG’nin bozuk çıkmasına sebep olur mu?
EEG bozuk diye daha ağır bir ilaca başlamak doğru mu? Bazen EEG
testinde görülen yanlış elektrik dalgalanmalarının tipi ve yoğunluğuna
göre ilaç değişikliği öneririz, bariz nöbet olmasa bile. EEG'nin
gürültülü ortamda yapılmasının veya hareket ediyor olmasının bir önemi
yok. Bunların oluşturabileceği artefakt denilen dalgalanmalar ayırt
edilebilir.
Çocuğumda 5 sene arayla bayılmalar oldu. İlk EEG normaldi, yeni yapılanda epileptiform dalgalar var. Nasıl yaklaşmamız gerekir? EEG
bulguları bazen yanıltıcı olabilir. O yüzden doktorunuz, "bayılma" diye
tarif ettiğiniz hadisenin detaylarından emin olmalıdır. EEG'den
çok, anlatılan atakların hikayesi ile tanı koymak daha doğrudur. EEG
bulgularının niteliği de önemlidir. Bir uzman görüşü almanız
gerekir testleri ve çocunuzu göstererek.
3.5 yaşında bir oğlum
var. Bebekliğinden beri saniyelik sıçramaları oluyor. Bazen elinde bir
bardak varsa içindekini dökebiliyor. EEG normal bulundu, ne olabilir? EEG'de
bir şey saptanmaması epilepsi tanısından uzaklaştırır. Özellikle EEG'de
sıçrama anları yakalandıysa. Yakalanmadıysa, belki bunları kaydedecek
daha uzun bir kayıt düşünülebilir. Hareketleri video ile kaydedip görüş
alabilirsiniz.
Epilepsi Tedavisiİlk epilepsi nöbetinden sonra ilaca başlamak gerekir mi? Epilepsi
tanısı için tekrarlayan nöbetler gerekir ve çok çeşitli epilepsi
türleri vardır. Tek nöbet ve EEG'de nöbet tekrarlama ihtimalini güçlüce
düşündürecek bulgular varsa, bazen ilaç önerilebilir. Fakat EEG’de
saptanan epileptiform denilen dalgalar, beyin tarafından ilaç desteği
olmaksızın da kontrol altında tutulabilir. Dolayısıyla ilaç tedavisi
için nöbet tekrarlarını görmek, birçok epilepsi türlerinde tercih
edilir.
Yeni başladığımız epilepsi ilaçları nöbetleri kesti ama davranış sorunlarına yol açtı. Ne yapmalıyız?Nöbetleri
kontrol altında tutmak için kullandığımız antikonvülsan denilen ilaçlar
bazı denge ve davranış sorunlarına yol açabilir. Bunlara vücut birkaç
haftada alışamıyorsa farklı ilaç tedavileri ve dozları denemek gerekir.
Tabii nöbet kontrolünde sağladığı avantaj ile bu davranış sorunlarının
yarattığı dezavantaj tartılmalıdır. İlaç düzenlemeleri sonrası birkaç
hafta hafif yan etkiler için beklenip sonra alternatif için uzmanla
görüşülmelidir.
Epilepsi hastalığına ne zaman dirençli denilir? Epilepsiye
bağlı nöbetler, doğru seçilmiş ve dozunda kullanılmış birkaç ilaç ile
kontrol altına alınamıyorsa dirençli olarak kabul edilir. Burada doğru
ilaçların seçimi ve kombine edilmesi, yüksek dozların zorlanması ve
ilacın düzenli verilmesi önemli faktörlerdir. Bazı dirençli kabul
edilen olgular doz ve ilaç kombinasyonlarını düzenlemekle kontrol
altına alınabilir. Dirençli epilepsilerde ayrıca, cerrahi ve ketojenik
diyet gibi yöntemler etkili olabilir.
Çocuğum uzun yıllardır epilepsi hastası. Çok sayıda ilaca rağmen hala her gün nöbeti oluyor. Ne yapabiliriz?Anlattıklarınıza
göre çocuğunuzda dirençli epilepsi var. Burada bazen iyi bir kontrol
mümkün olmayabilir ama tabii ki ilaç deneme çabalarının devam etmesi
lazım. Önerim, görüştüğünüz doktorlar arasında telefon takibi ile sık
ilaç değişiklikleri yapabileceğiniz biriyle sabırla ilaç denemeye devam
etmeniz. Bunun dışında sebebe yönelik incelemelerin ve cerrahi bazı
yöntemlerin, ketojenik diyet gibi tedavilerin değerlendirilmesi iyi
olur.
Epilepsi ilacı kullanıyor olmak planlanan bir gebelikte sorun yaratır mı? Erkeklerin
epilepsi ilacı kullanmasının ve nöbet geçirmesinin bebek ve hamilelik
üzerine bir etkisi beklenmez. Annelerin kullanması ise bazı doğum
anomalilerine yol açabilir. Bunlar kullanılan ilacın dozuna ve çeşidine
göre değişir.
Kullanıdığımız epilepsi ilacının kan seviyesinin
normalin üstünde çıkması önemli midir? Çocuğumda yeni gözlenen
durgunluk ve halsizlik bundan olabilir mi? Epilepsi ilaçları ilk
başlandığında, yüksek dozlarda ya da hassas bünyelerde durgunluk ve
halsizlik gibi yan etkiler yapabilir. İlaç seviyesinin yüksek olması
bunun ilaçla ilgili olma ihtimalini arttırır. Fakat ilaç düzeyleri ilaç
verilme saatinden önce veya sonra alınmasına göre çok farklılık
gösterir. Tercihan ilaç dozundan önce seviye bakılmalıdır.
Seviyeyle ilişkisiz olarak da bazı yan etkiler olabilir. Tersine
normalin üstünde değerlere rağmen yan etki çekmeyen çocuklar da vardır.
Dolayısıyla önemli olan çocuğun şikayetleridir, rakamlardan tedirgin
olmamız gerekmiyor.
Oğlum bebeklikte kısa nöbetler geçirdi.
Birkaç sene ilaç kullandık. Daha sonra çekilen EEG’de bozukluk çıkınca
ilaç değişikliği yapıldı. Bu sorunumuz bitmeyecek mi?Epilepsi
hastalığının atlatılıp atlatılmadığı hem klinik olarak nöbetlerin
sürmemesi hem de EEG’deki bulgularla takip edilir. Bazen uzun
süre nöbetsiz olunduğu halde EEG bulguları belirginse ilaç devamına
veya değişikliğine gidilebilir. Tabii, EEG bulgularının yoruma
açık olduğu ve bazen bulgular devam etse bile nöbetlerin tekrarlamadığı
durumların olduğu da akılda bulundurulmalıdır.
Uzun yıllardır aynı ilaçlarla epilepsi tedavisi gören çocuğumda diğer tedavi seçenekleri nelerdir? Nöbetler,
kullandığınız ilaçlarla kontrol altındaysa ilaç değişikliği gerekmez;
kontrol altında değilse, başka ilaçlar ve nadiren bazı cerrahi veya
diyet tedavileri düşünülebilir.
Epilepsi nöbetleri geçiren bir kişinin psikolog tarafından görülmesi gerekir mi? Nöbetleri
olan hastaların mutlaka psikoloğa gitmesi gerekmez. Ama nöbetlerle
mücadelede zorluk yaşanıyor ve bu stresi atmak mümkün olmuyorsa
psikolog desteği iyi olur. Yaşanan stresler nöbet kontrolü açısından
çok önemli değildir ama kişinin günlük yaşantısı bu stresten çok
olumsuz etkilenebilir.
Epilepsi hastalığı iyileşir mi? Birçok
çocukluk çağı epilepsisi iyileşebilir. Bu konuda kötümser olmak doğru
değil. Zamanla tamamen atlatılmasa bile diğer epilepsi türlerinde de
iyi nöbet kontrolu ile normal bir yaşantı devam eder.
Dikkat eksikliği ile epilepsi arasında bir bağlantı var mı? Doğrudan bir ilişki yok. Bazı ilaçlar ve sık nöbet geçirme dikkat sorunlarına da yol açabilir.
Kızım,
şuur kaybı olmaksızın bir sabah bulantı, kusmayla uyanıp, tek yöne
bakma, görememe sorunu yaşadı. Sonrasında kasılma ve uzun süreli tepki
verememe gelişti. Çocukluk çağı epilepsisi tanısı konularak ilaca
başlanması doğru mu? Tarif edilen arka bölge (oksipital) epilepsi
nöbetlerine benziyor görsel şikayetler dolayısıyla. Nöbetler sık
oluyorsa nöbet engelleyici ilaçlar önerilir çünkü sizin de yaşadığınız
gibi bazı nöbetler daha şiddetli ve uzun olabilir. Ayrıca nöbetlerin
sık tekrarlaması iyileşmede zorluk yaratabilir. Yine de ailenin ve
hekimin tedirginliklerine göre tedavili veya tedavisiz izlemek
mümkündür.
Açlık ve uykusuzluk nöbete yol açar mı? Bazı
epilepsi tiplerinde uykusuzluğun nöbeti kolaylaştırır. Ancak açlığın
metabolik bazı durumlar dışında kolaylaştırıcı özelliği yoktur.
Çeşitli Testler, BulgularBeyin görüntülemesinde (MRI veya BT) saptanan araknoid kistler nöbete yol açar mı? Araknoid
kistler hemen hiç bir zaman nöbet sebebi değildir ve sık saptanırlar.
Bunların çok büyük olanları bazen cerrahi olarak takip gerektirebilir.
32
haftalık erken doğmuş çocuğumun ultrasonografi (US) takibinde koroid
pleksus ve septum pellusidum kisti rapor edilmiş, bunlar nedir?Çocuğunuzu
ve yapılmış ultrasonu görmeden yorum yapmak doğru değildir. Ama
bahsettikleriniz normalde de görülebilecek oluşumlardır, zamanla
kaybolabilir veya sorun çıkartmayabilirler. Erken doğan bebekler
nörolojik gelişme açısından riskli bebekler olduğundan bir çocuk
nöroloğu tarafından değerlendirilmeleri iyi olur.
Çocuğumun
akranlarından geri kalmasının nedenini araştırırken yapılan VEP testi
yanıtsız çıktı. Yapılan göz muayenesinde gözler sağlam ama beyne ileti
gelmiyor gibi bir yorum yapıldı. MRI önerildi, ne dersiniz? VEP
testi göze verilen uyaranların beyin tarafından algılanıp
algılanmadığını saptar. Gözde sorun yoksa beyinle ilgili yapısal bir
sorun olup olmadığına MRI ile bakmak uygun olur.
Baş ağrısı 9 yaşındaki oğluma tekrarlayan baş ağrısı dolayısıyla migren teşhisi konuldu. Bu yaştaki bir çocukta migren olabilir mi? Çocuklarda da migren gibi şiddetli başağrıları gelişebilir. Özellikle aile hikayesi varsa bu ihtimal artar.
Çocuğumda başağrısı için verilen ilaçlar etkili olmadı, ne yapmalıyım?Baş
ağrısı spesifik bir şikayet değildir. Çeşitli sebeplerden başağrısı
gelişebilir. Şiddetli ağrı çekmiş çocuklar, tedirgin olup ilerde hafif
ağrıları bile hemen dile getirir. Bunları ayırdetmek için şiddetli
ağrıyı çocuğun yapmak isteyeceği aktiviteleri bile engelleyen ağrılar
olarak tanımlarız. Genelde yatmak ister bu durumda çocuklar.
Şiddetliler saptandıktan sonra bunlarda tetiği çeken ne olabilir,
gözden geçirin. Bunlar bazen açlık, belli yiyecekleri tüketme,
yorgunluk, uykusuzluk, soğuğa/rüzgara maruz kalma gibi kolay engellenen
etkenler olabilir.
Başı ağrıyan çocukta ne zaman ilaç verilmeli?Baş
ağrısının ilk ilacı dinlenmedir. İlaç vermeden önce bir süre zorunlu
istirahat (TV’siz, müziksiz, oyun oynamaksızın) çocuğun gerçekten
rahatsız olup olmadığını da hissetirir. Dinlenme ile düzelmeyen
ağrılarda ağrı kesici verebiliriz. Yatıp dinlenmek istemeyen çocukta
ilaç tedirginlikleri besleyebilir.
Hafif başağrılarında nasıl yaklaşılmalı?Hafif
baş ağrılarını, yani günlük faaliyetlerini aksatmayan baş ağrılarından
hemen tedirgin olmayın. Bunlar sık olarak gündeme geliyorsa mutlaka
ilaç vermeden 20-30 dakika yatırın, mutlak dinlenme şeklinde. Yatmak
istemezse baş ağrısından şikayet etmemesini belirtin. |
